sprawy społeczne oraz zdrowie
REALIZOWANE PROGRAMY Związane z POMOCĄ SPOŁECZNĄ I ZDROWIEM
Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Dobrzyniewa Dużego. Do najważniejszych z nich należą:
Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Dobrzyniewo Duże na lata 2023-2030,
Gminny Program Wspierania Rodziny w Gminie Dobrzyniewo Duże na lata 2022-2024,
Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Dobrzyniewo Duże na lata 2021-2030,
Gminny wieloletni program osłonowy "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023,
Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii,
Gminny program osłonowy w zakresie zmniejszenia wydatków poniesionych na leki przez mieszkańców Gminy Dobrzyniewo Duże na lata 2023-2025.
Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny
7 710 301 zł
-53,76%
do roku 2022
Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2023 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Dobrzyniewo Duże związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. Niemniej, warto zauważyć, że wpływ na malejącą tendencję ma znacząco odznaczający się w 2022 r. poziom wydatków na wypłacone świadczenia wychowawcze („500+”), podczas gdy w 2023 r. w budżecie gminy wydatki te nie występują, gdyż zadanie to przejął ZUS. Kluczowa część środków zrealizowanych przez gminę w 2022 r. dotyczyła również wypłaty dodatku osłonowego i węglowego dla mieszkańców oraz świadczeń społecznych związanych z udzielaniem pomocy obywatelom Ukrainy, podczas gdy w 2023 r. charakteryzowały się one znacznie mniejszą kwotą.
Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.
Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka.
Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, czy ustaw o dodatku węglowym, elektrycznym.
gminny oŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ
Obecna struktura organizacyjna Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia.
Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2023 r. GOPS wydatkował 6.394.729,84 zł, z czego środki własne stanowiły kwotę 1.931.104 zł. Tak wysokie zmniejszenie wydatków w stosunku do 2022 r. spowodowane było m.in. przeniesieniem realizacji Programu 500+ do ZUS.
Źródłem finansowania zadań realizowanych przez GOPS są:
środki własne gminy,
dotacje do zadań własnych,
oraz dotacje do zadań zleconych.
W trakcie 2023 r. GOPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2019-2023, Pomoc Żywnościowa, "Opieka wytchnieniowa" czy Pomoc Lekowa. Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej GOPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, m.in. prowadzenie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. Przeciwdziałania Przemocy Domowej czy organizacja i koordynowanie Punktu Konsultacyjnego.
GOPS podejmował także wiele dodatkowych działań w celu podniesienia jakości i poszerzenia usług świadczonych dla najuboższych i najbardziej potrzebujących mieszkańców gminy, w celu zapobieganiu wykluczeniu społecznemu.
4 072 520 zł
Wysokość wypłaconych świadczeń społecznych
740 958 zł
Wydatki na bieżące utrzymanie GOPS
Świadczenia wsparcia materialnego w 2023 r.
Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2023 r.
Najczęściej występującymi powodami korzystania z pomocy społecznej w Dobrzyniewie Dużym w 2023 r. były ubóstwo, niepełnosprawność oraz bezrobocie. Należy przy tym zaznaczyć, że rodzina mogła korzystać z pomocy z powodu różnych przesłanek jednocześnie (ta sama rodzina mogła być ujęta w tabeli przy kilku pozycjach). Aby uzyskać pomoc ze strony GOPS rodzina lub osoba ubiegająca się o pomoc musi spełnić co najmniej dwie przesłanki tj. po pierwsze dochód osoby lub rodziny nie może przekroczyć kryterium ustawowego, po drugie musi wystąpić co najmniej jedna przesłanka, o której mowa w ustawie o pomocy społecznej.
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej wspiera osoby, które znalazły się w trudnej sytuacji życiowej. Dla porównania warto dodać, że powody korzystania z pomocy społecznej były podobne do występujących rok wcześniej.
W 2023 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 115 rodzin, a niepieniężnymi 35 rodzin.
Pracę socjalną świadczono wobec 65 rodzin.
wybrane zadania realizowane w ramach pomocy społecznej i wsparcia rodziny w 2023 r.
dożywianie
W ramach wieloletniego rządowego programu „Posiłek w szkole i w domu” na lata 2019-2023 realizowano działania dotyczące zapewnienia pomocy w zakresie dożywiania dzieciom do 7 roku życia, uczniom do czasu ukończenia szkoły ponadpodstawowej, osobom i rodzinom znajdującym się w sytuacjach wymienionych w art. 7 ustawy o pomocy społecznej, w szczególności osobom samotnym, w podeszłym wieku, chorym lub niepełnosprawnym.
GOPS realizował program w dwóch formach tj. w naturze w ramach przyznanego gotowego posiłku oraz w formie zasiłku celowego.
Łącznie, Programem objętych zostało 177 osób. Z zasiłku celowego skorzystało 70 osób. Ośrodek zapewnił posiłek 62 osobom (wydano 5.883 posiłków).
Ogólny koszt realizacji zadania - 134.343,35 zł, w tym z budżetu państwa - 78.000 zł.
Usługi opiekuńcze
Zadanie należy do obowiązków gminy. W 2023 r. usługami opiekuńczymi objęto 2 osoby. Usługi wykonywały zatrudnione opiekunki na
umowę zlecenie. Liczba godzin usług – 561.
Wydatkowana kwota - 5.409 zł.
Domy Pomocy Społecznej
W 2023 r. w DPS przebywały 22 osoby z terenu gminy.
Najczęstszy powód umieszczenia w placówce to konieczność zapewnienia specjalistycznej całodobowej opieki, której rodzina nie może zapewnić, przewlekła choroba i długi okres oczekiwania na umieszczenie w zakładzie opiekuńczo-leczniczym.
Z budżetu Gminy wydatki wyniosły 960.106,00 zł.
pomoc lekowa
GOPS w Dobrzyniewie Dużym od marca 2019 r. realizuje gminny program osłonowy w zakresie zmniejszenia wydatków poniesionych na leki przez mieszkańców gminy.
W 2023 r. z z formy pomocy skorzystało 64 mieszkańców gminy, ponoszących znaczne wydatki na leki w związku z przewlekłą chorobą. Rozpatrzono 309 wniosków.
Koszt realizacji Programu 36.266,00 zł.
praca socjalna
W 2023 r. udzielono pomocy w formie pracy socjalnej dla 129 rodzin (wyłącznie w postaci pracy socjalnej – 65 rodzin).
Ubezpieczenie zdrowotne
Ubezpieczenie obowiązkowe, którym objęto 35 osób pobierających zasiłek stały. Opłacono 357 składek.
Koszt świadczeń wyniósł 20.898 zł - pokryty w 100 % dotacji.
wspieranie rodziny i system pieczy zastępczej
W 2023 r. kontynuowano zatrudnienie asystenta rodziny, który objął wsparciem 6 rodzin (12 dzieci).
Całkowity koszt zadania asystenta rodziny wyniósł 44.343,70 zł.
W 2023 r. w rodzinnej pieczy zastępczej rodzinnej przebywało 2 dzieci; w pieczy instytucjonalnej – 2 dzieci.
Gmina poniosła wydatek na dofinansowanie pobytu dzieci w pieczy zastępczej w wysokości 46.531,24 zł.
Ogółem w rozdziale 85504 wydatkowano 90.874,94 zł.
dodatek mieszkaniowy
Dodatek przysługuje osobom, jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie jednoosobowym 40%, w gospodarstwie wieloosobowym 30% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej.
Realizując powyższe zadanie wypłacono dodatki ze środków własnych gminy dla 1 rodziny na kwotę
387,57 zł.
dodatek gazowy
Dodatek stanowił kluczowy element tarczy antyinflacyjnej, który miał zniwelować rosnące ceny energii, gazu i żywności. Refundację podatku VAT otrzymała osoba wykorzystująca gaz jako główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego.
Wypłacono dodatek dla 31 osób na kwotę 13.289,95 zł (finansowane z budżetu państwa).
dodatek na inne źródła ciepła
Zgodnie z ustawą z dnia 15 września 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw GOPS realizował zadania wynikające z przyznawania dodatków dla gospodarstw domowych.
W 2023 r. wypłacono świadczenia w wysokości 3.000,00 zł (finansowane z budżetu państwa).
dodatek elektryczny
Dodatek przysługiwał odbiorcom energii elektrycznej gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną.
W 2023 r. wypłacono świadczenia 54 gospodarstwom domowym w wysokości 67.830,00 zł.
dodatek węglowy
Dodatek węglowy przysługiwał gospodarstwom domowym, dla których głównym źródłem ogrzewania był kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe – zasilane węglem kamiennym, brykietem lub peletem.
W 2023 r. wypłacono dodatki węglowe dla 14 osób na kwotę 42.000 zł (finansowane z budżetu państwa).
Opieka wytchnieniowa
Głównym celem Programu było wsparcie członków rodzin lub opiekunów sprawujących bezpośrednią opiekę nad: dziećmi do ukończenia 16 roku życia posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności; osobami posiadającymi orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, poprzez możliwość uzyskania doraźnej, czasowej pomocy w formie usługi opieki wytchnieniowej.
Ogółem na realizację zadania wydatkowano 9.792 zł (program finansowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej ze środków Funduszu Solidarnościowego).
pomoc żywnościowa
W ramach współpracy z Bankiem Żywności w Suwałkach korzystano z Programu Operacyjnego Pomoc Żywnościowa, współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Pomocy Najbardziej Potrzebującym (FEAD).
Głównym celem programu jest zapewnienie najuboższym mieszkańcom Polski pomocy żywnościowej oraz uczestnictwo w działaniach w ramach środków towarzyszących. Zadanie GOPS podlega na rozpatrywaniu wniosków i wydawaniu uprawnień do pozyskania powyższej pomocy. Pomocą objęto 65 osób.
wsparcie dla ukrainy
Działania GOPS z zakresu wspierania rodziny dotyczyły również kontynuacji pomocy obywatelom Ukrainy. Wsparcie realizowane w ramach ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, realizowano z Funduszu Pomocy.
Realizacja świadczeń na rzecz Obywateli Ukrainy
Jednorazowe świadczenie 300 zł – przyznano 79 osobom na kwotę 23.700,00 zł,
Wypłata świadczeń pieniężnych z tytułu zakwaterowania i wyżywienia – przyznano 110 osobom na kwotę 229.800,00 zł,
Utrzymanie 7 osób przebywających w lokalach socjalnych będących własnością gminy – 28.675,57 zł,
Oświata: dofinansowanie pobytu 2 dzieci w przedszkolu – 7.815,00 zł,
Pomoc Społeczna: zakwaterowanie (tzw. 40+) dla 2 rodzin oraz dodatki rodzinne wraz z dodatkiem na dojazdy oraz na rozpoczęcie roku szkolnego dla 1 rodziny z 2 dzieci – 7.700,61 zł,
Świadczenia rodzinne – przyznano 14 osobom na kwotę 9.049,00 zł,
Nadanie numeru PESEL – 1 osoba,
Posiłek dla dzieci i młodzieży – przyznano 13 osobom na kwotę 2.680,90 zł.
zdrowie
Wysokość zrealizowanych wydatków w ramach OCHRONY ZDROWIA:
124 635 zł
-23,04%
do roku 2022
Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których w szczególności uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.
Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez Gminę Dobrzyniewo Duże były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.
Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2023 r. wyniosły ponad 120 tys. zł, w tym najwyższą kwotę wydatkowano w zakresie przedsięwzięć dotyczących przeciwdziałania alkoholizmowi. W głównej mierze skupiały się one na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania Punktu Konsultacyjnego, który oferował pomoc specjalisty psychologa i terapeuty leczenia uzależnień.
Na rzecz ochrony zdrowia w 2023 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej.